Houd je keukenmessen in topvorm: tips voor onderhoud
Van een perfect gesneden tomaat tot het fijnsnijden van kruiden, scherpe keukenmessen maken koken niet alleen efficiënter, maar ook veiliger... De meeste ongelukjes met messen gebeuren namelijk met botte messen. Wil je langer genieten van je favoriete messen, ze scherp houden en de veiligheid in je keuken waarborgen? Lees dan verder voor onze beste tips voor het onderhouden van je keukenmessen, gebaseerd op de aanbevelingen in de bronnen.
Schoonmaken: de basis van goed onderhoud
De manier waarop je je messen schoonmaakt, heeft een grote invloed op hun levensduur en scherpte. Hoewel de verleiding groot kan zijn om ze in de vaatwasser te gooien, raden we aan om je keukenmessen met de hand schoon te maken.
Wat is de beste manier om je messen schoon te maken?
Gebruik lauwwarm water, een mild afwasmiddel en een zachte spons of niet-krassend vaatdoekje. Spoel de messen goed af en, heel belangrijk, maak ze direct zorgvuldig droog met een schone theedoek om roestplekken en vlekken op het lemmet en het heft te voorkomen.
Heb je messen met houten heften?
Behandel ze dan regelmatig met olie (bijv. lijnzaadolie) of was (bijv. bijenwas) om het hout te beschermen tegen uitdroging, barsten en om de glans en kleur te behouden. Zelfs messen met kunststof handvaten kunnen in de vaatwasser een matte uitstraling krijgen. Dit is niet schadelijk, maar kan verholpen worden door het heft in te wrijven met een druppel bakolie. Door met de hand af te wassen, elimineer je ook het risico op vliegroest.
Slijpen: houd je mes vlijmscherp
Een scherp mes snijdt fijner en is ook een stuk veiliger! Door gebruik slijten de kleine snijtandjes van het lemmet, waardoor je mes bot wordt. Het is daarom essentieel om je messen regelmatig te slijpen.
Er is een verschil tussen aanzetten (honen) en slijpen. Aanzetten helpt alleen om het mes weer in goede vorm te brengen door de mesrand recht te maken en kleine inkepingen en vervormingen te corrigeren. Gebruik hiervoor een aanzetstaal met een aanzethoek van ongeveer 15 graden aan elke kant. Aanzetten is echter geen vervanging voor slijpen; dit moet soms toch echt gebeuren.
Voor het daadwerkelijke slijpen kun je verschillende methoden gebruiken
• Slijpsteen of slijpstaaf: Dit vereist wat oefening, dus lees je eerst goed in voordat je hiermee begint.
• Elektrische messenslijper: Een eenvoudigere optie, maar ook hier is het belangrijk om de instructies goed te volgen.
•Messenmolen: Een handige tool met verschillende stappen om een bot mes weer scherp te krijgen.
•Professionele messenslijperij of -speciaalzaak: Als je het liever aan de expert overlaat, kun je je messen ook laten slijpen.
Hoe vaak je een mes moet slijpen, hangt af van de kwaliteit van het mes, het type staal, hoe vaak je het gebruikt en waarvoor. Messen van harder staal hoeven minder vaak geslepen te worden. Het is makkelijker om een redelijk scherp mes scherp te houden dan een bot mes weer scherp te krijgen. Slijp je messen indien nodig, en bij voorkeur wekelijks of maandelijks als je ze vaak gebruikt. Voor dagelijks of wekelijks onderhoud is aanzetten met een aanzetstaal vaak voldoende.
Opbergen: bescherm je scherpte en veiligheid
De manier waarop je je messen opbergt, is cruciaal om de scherpte te behouden en ongelukken te voorkomen. Berg je keukenmessen nooit los in de keukenla op.
• In een lade kunnen messen in aanraking komen met andere harde voorwerpen, waardoor de snijkant beschadigt en er bramen ontstaan. Dit is slecht voor de scherpte.
• Daarnaast is graaien in een lade met scherpe messen gevaarlijk
Wat zijn betere manieren om je messen op te bergen?
• Een messenblok is een uitstekende manier om de snijkant van je messen te beschermen en ze veilig op te bergen.
• Een magnetische strip aan de wand is ook een handige optie. Het houdt je messen veilig, beschermd en binnen handbereik.
• Je kunt ook mesbeschermers gebruiken als je de messen in een lade wilt bewaren, hoewel dit minder ideaal is dan een messenblok of magneetstrip. Kies altijd een plek om je messen op te bergen waar kinderen niet bij kunnen.
Gebruik: de juiste techniek
Goed onderhoud begint bij het juiste gebruik van je messen.
• Gebruik het juiste mes voor de juiste taak. Een hakmes voor hakken, een uitbeenmes voor uitbenen, een vleesmes voor vlees snijden.
• Vermijd zijwaartse bewegingen met het mes, dit kan de snede beschadigen. Maak voornamelijk op en neergaande bewegingen.
• Wees voorzichtig met botjes, graten, bevroren voedsel en harde pitten. Deze kunnen je mes bot maken of zelfs stukjes uit de snede breken (chipping). Gebruik hier liever een hakmes of uitbeenmes voor.
• Zet niet te veel kracht. Een scherp mes glijdt gemakkelijk door voedsel. Als je veel kracht nodig hebt, is je mes waarschijnlijk bot.
• Gebruik altijd een kunststof of houten snijplank. Marmer en glas zijn te hard en kunnen het lemmet beschadigen. Een goede snijplank trekt geen krassen van je mes.
• Door verschillende messen afwisselend te gebruiken voor verschillende taken, slijten de lemmeten gelijkmatiger.
Door deze tips te volgen, zorg je ervoor dat je keukenmessen scherp blijven, langer meegaan en veilig in gebruik zijn. Investeer in het onderhoud van je messen en je zult er jarenlang plezier van hebben!